ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
To Mάρτιο του 2015
μετά από αρκετές συζητήσεις και ζύμωση επί του θέματος της ανάπλασης της
περιοχής του πρώην εργοστασίου των Λιπασμάτων, εκδώσαμε σε 150 αντίτυπα την
μπροσούρα με τίτλο «Λιπάσματα Δραπετσώνας, μία ιστορία εκμετάλλευσης και
αντίστασης που συνεχίζεται». Το χρονικό σημείο έκδοσης της μπροσούρας, η οποία
μπορεί να διαβαστεί εξ ολοκλήρου εδώ, συνέπεσε με απανωτές κυριαρχικές κινήσεις για μία από τις τελευταίες μεγάλες
και ελεύθερες σε πρόσβαση περιοχές στην Αττική, κινήσεις που λόγω της χρονικής
τους εγγύτητας και της πολλαπλότητάς τους είναι δύσκολο ακόμα να αναγνωστούν σε
βάθος και να εκτιμηθούν με πολιτική
βεβαιότητα. Μας παρέχουν, όμως, την ευκαιρία να τις παρουσιάσουμε και να
προσπαθήσουμε να τις αποκρυπτογραφήσουμε, δηλώνοντας ότι οποιοδήποτε παιχνίδι
παίζεται με στόχο την απόσπαση κοινωνικής συναίνεσης για την επίτευξη της δήθεν
«ανάπτυξης» στις περιοχές μας δεν θα μας βρει συμμέτοχους και χειροκροτητές
στην νέα επερχόμενη λεηλασία στις ζωές μας.
· Στις 9 Μαρτίου 2015 ο δήμαρχος
Κερατσινίου – Δραπετσώνας Χρ.
Βρεττάκος συγκάλεσε δημοτικό συμβούλιο
με θέμα την ανάπλαση της περιοχής του πρώην εργοστασίου των Λιπασμάτων αφού,
μετά από μία ενεργητική αδράνειά του για κάποιους μήνες, επανέφερε στην τοπική
ατζέντα το ζήτημα (ιδίως μετά την «ευοίωνη» για την δημοτική αρχή ανάληψη της
κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ). Το δημοτικό συμβούλιο κατά πλειοψηφία ενέκρινε το
προτεινόμενο από την δημοτική αρχή του «ΑΛΛΟΥ ΔΡΟΜΟΥ» ψήφισμα και αποφάσισε να προχωρήσει με
εναρκτήριες ημερομηνίες τις 4-5 Απριλίου σε δράσεις στην περιοχή
(δενδροφυτεύσεις, καθαρισμούς κτλ.).
Στόχος της δημοτικής αρχής αποτέλεσε η διακοπή των εργασιών του
διυλιστηρίου της εταιρείας ΟΙL ONE συμφερόντων Μελισσανίδη στην περιοχή μέσω
της θεσμικής πίεσης προς την κυβερνητική πλειοψηφία και δη τον αρμόδιο για το
θέμα υπουργό παραγωγικής ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνη για ανάκληση της απόφασης
Μανιάτη και τροποποίηση του ρυθμιστικού σχεδίου που είχε μεταρρυθμίσει τους
όρους χρήσης και δόμησης της περιοχής, επαναφέροντας τον βιομηχανικό εφιάλτη
στις περιοχές μας.
· Στις 24 Μαρτίου 2015, στα πλαίσια ανεύρεσης συμμάχων στον διανοιγόμενο
πόλεμο, ο δήμαρχος Βρεττάκος επέλεξε την πλευρά Μαρινάκη και συναντήθηκε με τον
δήμαρχο Πειραιά Γ. Μώραλη, ο οποίος κατά τη συνάντησή τους δηλώνει ότι «ο δήμος Πειραιά θα στηρίξει το αίτημα για την
ανάπλαση των 640 στρεμμάτων της πρώην βιομηχανικής ζώνης, καθώς
πρόκειται για ένα εγχείρημα που αφορά όλο των Πειραιά και θα μπορούσε να δώσει
προοπτική στην περιοχή». Ο Β. Μαρινάκης μοιάζει να βρήκε κι αυτός από την
πλευρά του τους συμμάχους που αναζητούσε, σε πρόσωπα της αριστερής δημοτικής
αρχής και της κυβέρνησης, στον ευρύτερο επιχειρηματικό πόλεμό του με τον
Μελισσανίδη. Οι δηλώσεις στήριξης του δημάρχου Γ. Μώραλη καταδεικνύουν την
πρόθεση του Μαρινάκη να πετύχει επιτέλους την ρεβάνς στην περιοχή, μία νίκη
στον πόλεμο με τον Μελισσανίδη, με στόχο το κέρδος του εφοπλιστικού κεφαλαίου
(ο Μαρινάκης εκπροσωπεί μέρος του εγχώριου εφοπλιστικού λόμπι) μέσω της
ενδεχόμενης δημιουργίας υποδομών αντίστοιχων ενός ναυτιλιακού σίτυ στην περιοχή.
Ούτως ή άλλως, μέλη της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είχαν από το δημοτικό
συμβούλιο της 9.3.2015 εμφανίσει προτάσεις που θα μπορούσαν να κουμπώσουν στα
επιχειρηματικά σχέδια του εφοπλιστικού λόμπι που εκπροσωπεί ο Β. Μαρινάκης. Η
βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ε. Καρακώστα ονειρευόταν πολυτελή εστιατορία στην κορυφή των
σιλό που υπάρχουν στα διυλιστήρια Μελισσανίδη για να σερβίρουν με μισθούς
πείνας οι κάτοικοι των περιοχών τους κάθε λογής εφοπλιστάδες και πλούσιους
επισκέπτες ενώ ο συγκυβερνών βουλευτής των ΑΝΕΛ Δ. Καμμένος δήλωσε ότι η
«ανάπτυξη» της περιοχής πρέπει να είναι συνυφασμένη με την εμπορική ανάπτυξη
και την δημιουργία θέσεων εργασίας γιατί οποιοδήποτε «σχέδιο ανάπλασης» πρέπει
να εμπεριέχει ανταποδοτικά οφέλη για τους επενδυτές που θα κληθούν να γεμίσουν
την περιοχή με κάθε λογής εμπορικό κέντρο και κατάστημα.
· Στις 8 Απριλίου 2015 μετά τις κινήσεις του δημάρχου Βρεττάκου με το
ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου, την σύμπραξη με τον Γ. Μώραλη και τους
λοιπούς δημάρχους της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά και τις εργασίες στην
περιοχή στις 4-5 Απριλίου, η εταιρεία ΟΙL ONE εξέδωσε
ανακοίνωση με την οποία υπερασπιζόταν την ήδη πραγματοποιηθείσα επένδυση και
αναφερόταν στην αδυναμία αναστροφής της επένδυσής της δηλώνοντας ότι η παρουσία
των εγκατάστασεών της είναι υποχρεωτική για το λιμάνι του Πειραιά, εμφανίζοντας
το αναπόφευκτο της παρουσίας των διυλιστηρίων της στην περιοχή.
· Στις 14
Απριλίου 2015, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεφωνική συνομιλία με
τον κινέζο ομόλογό του στην οποία συμφωνήθηκε η κατοχύρωση της επένδυσης της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά και η επέκταση της ήδη υπάρχουσας συνεργασίας με
στόχο την περαιτέρω «ανάπτυξη» του λιμανιού του Πειραιά.
· Στις 24 Απριλίου 2015, η Πρότυπος Κτηματική Α.Ε., θυγατρική της Εθνικής
Τράπεζας και ιδιοκτήτρια της μεγαλύτερης έκτασης από τα 640 στρέμματα,
προχώρησε, μετά τις εργασίες που έκανε ο δήμος στις 4-5 Απριλίου, σε κατάθεση
αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, με
την οποία ζητάει χρηματική ποινή 30.000 ευρώ και προσωποκράτηση του δημάρχου
Κερατσινίου – Δραπετσώνας, για τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν με καταπάτηση
της ιδιοκτησίας της, δηλώνοντας ρητά την παρουσία της στο χώρο μετά και τις
δηλώσεις Βρεττάκου – Γαβρίλη για ενδεχόμενη απαλλοτρίωση της έκτασης της
Εθνικής Τράπεζας.
· Την σύμπραξη Βρεττάκου – Μώραλη και των
υπολοίπων δημάρχων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά ήλθε να επικυρώσει η
πρώτη θεσμική κίνηση του υπουργού παραγωγικής ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνη. Στις 28 Απριλίου 2015 σε συνεργασία με
τον αντιπεριφερειάρχη Αττικής Γ. Γαβρίλη προχώρησε με δελτίο τύπου στην
ανακοίνωση τροπολογίας για την τροποποίηση του ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας –
Αττικής όπου αναφέρονται μεταξύ άλλων κατά λέξη τα εξής: «Ο Υπουργός ΠΑΠΕΝ Παναγ. Λαφαζάνης και
αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης σε συνεργασία με την
Περιφέρεια Αττικής και τον αντιπεριφερειάρχη Γιώργο Γαβρίλη και την καθοριστική
συμβολή του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας επεξεργάστηκαν τροπολογία για την
ΑΝΑΠΛΑΣΗ της περιοχής της Λιμενοβιομηχανικής Ζώνης Δραπετσώνας-Κερατσινίου
(πρώην Λιπάσματα). Η τροπολογία, η
οποία υποστηρίζεται και από το Δήμο Πειραιά και όλους τους Δήμους της Β’
Πειραιά και θα κατατεθεί προς συζήτηση και ψήφιση σε επόμενο νομοσχέδιο στη
Βουλή, ακυρώνει τη δυνατότητα να εγκατασταθούν, όπως κακώς προέβλεπε ο ν.
4277/14, στην εν λόγω περιοχή βιομηχανικές, μεταποιητικές και άλλες χρήσεις που
αλλοιώνουν και επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον και το ιδιαίτερο κάλλος της
παραθαλάσσιας ζώνης. Ταυτόχρονα, η περιοχή αυτή με τις χρήσεις πρασίνου,
αναψυχής, αθλητισμού και κοινής ωφέλειας που προβλέπονται, σχεδιάζεται ως
περιοχή στρατηγικής παρέμβασης για την ποιοτική αναβάθμιση του Δήμου
Κερατσινίου-Δραπετσώνας και όλης της ζώνης Α’ και Β’ Πειραιά». Στην ως άνω
προτεινόμενη τροπολογία (την οποία μπορείτε να δείτε συνολικά εδώ) προβλέπεται μεταξύ άλλων «η δημιουργία ενός πόλου υπερτοπικής εμβέλειας
για την αναβάθμιση του δυτικού Πειραιά, με χρήσεις πολιτισμού, εκπαίδευσης,
υγείας, αθλητισμού, πράσινου και αναψυχής ενώ έμφαση δίνεται στην ενίσχυση
χρήσεων, αυτού του χαρακτήρα, άμεσα συνδεδεμένων με τη λειτουργία του αστικού
ιστού και στην χωροθέτηση συμπληρωματικών χρήσεων της αναψυχής προς το θαλάσσιο
μέτωπο. Ο μέγιστος συντελεστής δόμησης
που είναι δυνατόν να καθοριστεί από την πολεοδομική μελέτη ορίζεται σε 0,15 επί
της συνολικής έκτασης». Το περιεχόμενο της τροπολογίας δημιουργεί όμως
πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Πως θα γίνει η αναστροφή της επένδυσης Μελισσανίδη
(ο υπουργός είχε μιλήσει για το «δύσκολο» μίας τέτοιας κίνησης στο δημοτικό
συμβούλιο και η ανακοίνωση της ΟΙL ONE αφήνει σαφείς αιχμές), με ποια κονδύλια θα γίνει η ενδεχόμενη απαλλοτρίωση
της περιοχής, ποιο είναι το συγκεκριμένο πλάνο της «ανάπλασης» κ.ο.κ.; Εξάλλου,
η ασάφεια του περιεχομένου της (πέρα μόνο από την σαφή κατάργηση των βιομηχανικών και βιοτεχνικών
χρήσεων γης στην περιοχή) δεν μοιάζει να είναι τυχαία αν προσέξουμε και την
σωρεία θεσμικών και επιχειρηματικών κινήσεων το τελευταίο χρονικό διάστημα.
· Οι τελευταίες εξάλλου
κινήσεις αφορούν κυρίως το ζήτημα του ΟΛΠ, που όμως φαίνεται πως συνδέονται
άρρηκτα με το ζήτημα των Λιπασμάτων σε επίπεδο συνολικής θέασης των κυριαρχικών
κινήσεων στην περιοχή. Στις 12 Μαΐου 2015 το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ πρότεινε εν
τέλει την πώληση του 51% του λιμανιού από την πλευρά του ΟΛΠ, με την COSCO να αποτελεί την
πρώτη επιλαχούσα για καρπωθεί το λιμάνι, την ώρα που η συνέχιση των
ιδιωτικοποιήσεων μοιάζει να αποτελεί δεδομένο κομμάτι της επερχόμενης συμφωνίας
κράτους - δανειστών. Ο Β. Μαρινάκης όμως
αντέδρασε άμεσα στο ΤΑΙΠΕΔ και εμφανίστηκε ξανά επιθετικός απέναντι στα σχέδια
πώλησης του ΟΛΠ. Στο δημοτικό συμβούλιο Πειραιά στις 20 Μαΐου 2015, ο Β. Μαρινάκης δήλωσε επί λέξει: «Παραμένω
σταθερός στην θέση μου ενάντια στην πώληση του λιμανιού και υπέρ της τακτικής
των συμβάσεων παραχώρησης σε περισσότερους από έναν επενδυτές, κατά το πρότυπο
άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών λιμανιών. Ενδεικτική είναι η κατατεθειμένη στο
δημοτικό συμβούλιο πρόταση, για την δημιουργία δημοτικού λιμενικού ταμείου.
Εξακολουθώ να πιστεύω ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος βιώσιμης ανάπτυξης
ολόκληρης της παραλιμένιας ζώνης. Επίσης να είστε σίγουροι, πως η παρούσα
Δημοτική Αρχή δεν πρόκειται να δεχθεί την διαιώνιση της απαράδεκτης λογικής της
μη ύπαρξης ανταποδοτικών οφειλών για τον δήμο από την λειτουργία και την κίνηση
του λιμανιού, που επιβαρύνει το σύνολο της δραστηριότητας στον Πειραιά.» Η
επαναφορά της πρότασης από την πλευρά Μαρινάκη για δημιουργία λιμενικού ταμείου
ελεγχόμενου απολύτως από τον δήμο Πειραιά, στο οποίο λιμενικό ταμείο θα
μεταβιβασθεί με σύμβαση παραχώρησης από το κράτος ο έλεγχος του λιμανιού
καταδεικνύει τις προθέσεις Μαρινάκη. Ο ίδιος θέλει να ελέγχει μέσω του δήμου τις
συμβάσεις παραχώρησης χρήσης του λιμανιού σε ιδιώτες επενδυτές, να βρεθεί
δηλαδή στην θέση του απόλυτου κυρίαρχου στο λιμάνι του Πειραιά. Εξάλλου, η
διαφαινόμενη σύμπραξη του Μαρινάκη με τον δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας για
την περιοχή των Λιπασμάτων σε συνδυασμό με την προσπάθειά του να καρπωθεί μέσω
του δήμου Πειραιά όλη την λιμενική και παραλιακή ζώνη, σκιαγραφεί μία ιδιόμορφη
συνθήκη η οποία έχει ακόμα αρκετά επεισόδια για να ολοκληρωθεί. Η ιστορία των
Λιπασμάτων συνεχίζεται…